کد مطلب:129715 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:153
عباس (اصغر) کیست؟ و پسر چه کسی است؟
شیخ قرشی گوید: «وی برادر پدری امام (ع) و مادرش لبابة بنت عبیداللّه بن عباس است و در روز طـف كـشـتـه شـد.» [1] خـلیفه بن خیاط گوید: «از كسانی كه همراه حـسـیـن (ع) كـشـتـه شـدنـد، عـباس اصغر بود و مادرش لبانة بنت عبیداللّه بن عباس است.» [2] .
مـؤیـد ایـن مـطـلب روایـتـی اسـت كـه سـبط بن جوزی از هشام بن محمد، از قاسم بن اصبغ مجاشعی نقل می كند كه گفت: «وقتی سرها را به كوفه آوردند، سواری از همه مردم زیباروتر، سر جوانی نورس، چونان ماه شب چهارده را به گردن اسبش آویخته بود! اسب در حـال جـسـت و خـیز بود و هرگاه كه سرش را پایین می آورد، آن سر مبارك نیز به زمین می خـورد. به او گفتم: این سر كیست؟ گفت: این سر عباس بن علی است. گفتم تو كیستی؟ گفت: حرملة بن كاهل اسدی.
گـویـد: مـدتـی گذشت و روی حرمله از قیر سیاه تر شد. به او گفتم: روزی كه سر را آوردی خـوش سـیـمـاتر از تو در میان عرب نبود! چه شده است كه امروز از همه زشت تر و سیاه تر شده ای. حرمله گریست و گفت: به خدا سوگند از آن روزی كه سر را آورده ام، هـمـه شـب دو نـفـر مـی آیـنـد و بـازویم را گرفته می برند و در میان آتشی شعله ور می انـدازنـد؛ و من همان طور كه می بینی با روی سیاه باز می گردم. سرانجام با بدترین وضعی مرد.» [3] .
بنابراین، مطابق این روایت، عباس بن امیرالمؤمنین، جوانی نورس است!
شیخ قرشی در ادامه این روایت می گوید: «این تأییدی است بر وجود عباس اصغر، چرا كه عباس اكبر در روز كشته شدنش 32 سال داشت و نورس نبود.» [4] .
امـا نـمـازی در زنـدگـیـنـامـه «لبابة بنت عبیداللّه بن عباس بن عبدالمطلب» می نویسد: «ابـوالفـضـل العـبـاس، پـسـر امـیـرالمـؤمـنـیـن (ع)، بـا او ازدواج كـرد و عـبـیـداللّه و فـضـل از او بـرایـش بـه دنـیـا آمـدنـد. او بـانـویـی زیـبـا و عـاقـل بـود و پـس از شـهـادت عـبـاس، یزید بـن عـبدالملك او را به زنی گرفت. از مجدی نـقـل است كه ولید بن عتبة بن ابی سفیان او را به زنی گرفت و قاسم از او برایش به دنیا آمد.» [5] .
از ایـن رو بـایـد گـفت كه اگر وجود عباس اصغر از مادری به نام لبابه بنت عبیداللّه، هـمـسـر ابوالفضل العباس، حقیقت هم داشته باشد، او فرزند حضرت عباس است و آن طور كه در نقل سبط بن جوزی و استنتاج شیخ قرشی آمده است، برادر آن حضرت نمی باشد. چرا كه نمی شود لبابه همسر امیرالمؤمنین باشد و بعد حضرت عباس با او ازدواج كند.
آنچه ما درباره عباس اصغر می دانیم همین اندازه است و موضوع همچنان جای تتبع در منابع تاریخی و تعمق و ژرف نگری بیشتر است.
مـؤیـد ایـن مـطـلب روایـتـی اسـت كـه سـبط بن جوزی از هشام بن محمد، از قاسم بن اصبغ مجاشعی نقل می كند كه گفت: «وقتی سرها را به كوفه آوردند، سواری از همه مردم زیباروتر، سر جوانی نورس، چونان ماه شب چهارده را به گردن اسبش آویخته بود! اسب در حـال جـسـت و خـیز بود و هرگاه كه سرش را پایین می آورد، آن سر مبارك نیز به زمین می خـورد. به او گفتم: این سر كیست؟ گفت: این سر عباس بن علی است. گفتم تو كیستی؟ گفت: حرملة بن كاهل اسدی.
گـویـد: مـدتـی گذشت و روی حرمله از قیر سیاه تر شد. به او گفتم: روزی كه سر را آوردی خـوش سـیـمـاتر از تو در میان عرب نبود! چه شده است كه امروز از همه زشت تر و سیاه تر شده ای. حرمله گریست و گفت: به خدا سوگند از آن روزی كه سر را آورده ام، هـمـه شـب دو نـفـر مـی آیـنـد و بـازویم را گرفته می برند و در میان آتشی شعله ور می انـدازنـد؛ و من همان طور كه می بینی با روی سیاه باز می گردم. سرانجام با بدترین وضعی مرد.» [3] .
بنابراین، مطابق این روایت، عباس بن امیرالمؤمنین، جوانی نورس است!
شیخ قرشی در ادامه این روایت می گوید: «این تأییدی است بر وجود عباس اصغر، چرا كه عباس اكبر در روز كشته شدنش 32 سال داشت و نورس نبود.» [4] .
امـا نـمـازی در زنـدگـیـنـامـه «لبابة بنت عبیداللّه بن عباس بن عبدالمطلب» می نویسد: «ابـوالفـضـل العـبـاس، پـسـر امـیـرالمـؤمـنـیـن (ع)، بـا او ازدواج كـرد و عـبـیـداللّه و فـضـل از او بـرایـش بـه دنـیـا آمـدنـد. او بـانـویـی زیـبـا و عـاقـل بـود و پـس از شـهـادت عـبـاس، یزید بـن عـبدالملك او را به زنی گرفت. از مجدی نـقـل است كه ولید بن عتبة بن ابی سفیان او را به زنی گرفت و قاسم از او برایش به دنیا آمد.» [5] .
از ایـن رو بـایـد گـفت كه اگر وجود عباس اصغر از مادری به نام لبابه بنت عبیداللّه، هـمـسـر ابوالفضل العباس، حقیقت هم داشته باشد، او فرزند حضرت عباس است و آن طور كه در نقل سبط بن جوزی و استنتاج شیخ قرشی آمده است، برادر آن حضرت نمی باشد. چرا كه نمی شود لبابه همسر امیرالمؤمنین باشد و بعد حضرت عباس با او ازدواج كند.
آنچه ما درباره عباس اصغر می دانیم همین اندازه است و موضوع همچنان جای تتبع در منابع تاریخی و تعمق و ژرف نگری بیشتر است.
[1] حـيـاة الامـام الحـسـيـن بـن عـلي (ع)، ج 3، ص 27 بـه نقل از تاريخ خليفه.
[2] تاريخ خليفه، ص 145.
[3] تـذكـرة الخـواص، ص 253. ايـن نقل جاي بسي تأمل دارد. براي مثال آن جا كه مي گويد: «به بدترين وضعي مرد.» اين در حالي است كه بنا بر مشهور، مختار، حرمله را حاضر كرد و قصابي طلبيد و دستور داد دست و پايش را قطع كرد. آنگاه آتش و هيزم خواست و او را درون آتش سوزاند. (ر.ك: ذوب النضار، ص 121).
[4] حياة الامام الحسين بن علي (ع)، ج 3، ص 270.
[5] مستدركات علم رجال الحديث، ج 8، ص 598، شماره 18167.